Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Μεταλλική Δουκάνη

Μεταλλική Δουκάνη

 Η μεταλλική ή ξύλινη  δουκάνη είναι σημαντικό γεωργικό εργαλείο που χρησιμοποιούνταν για το αλώνισμα των δημητριακών. Είναι μια πλατιά κατασκευή με ακίδες (αιχμηρά αντικείμενα από σίδερο ή ξύλο ή κοφτερές πέτρες πυριτόλιθοι) στο κάτω μέρος της  επιφάνειάς της, όπου σέρνονταν από τα ζώα και διαχώριζε τους σπόρους των δημητριακών από τα στάχυα. Σε πολλές περιοχές η δουκάνη κατασκευάζονταν από ειδικούς τεχνίτες. Για τον αλωνισμό των οσπρίων (κουκιά, φακές κ.α.) χρησιμοποιούνταν ειδικές δουκάνες μικρού μεγέθους από μονοκόμματο ξύλο, συνήθως οξιά, πάνω στο οποίο είχαν προσαρτηθεί αιχμηρά αντικείμενα για κοπτήρες.

Το αλώνισμα των δημητριακών γίνονταν συνήθως  τον Ιούλιο μήνα   τον «αλωνάρη» ή «αλωνιστή» όπως  ονομαζόταν παλιά και ήταν γιορτή για όλη την οικογένεια. Μετά το θερισμό οι αγρότες μετέφεραν τα στάχυα στο αλώνι, ένα επίπεδο, κυκλικό, πλακόστρωτο ή χωμάτινο χώρο, που υπήρχε στο χωράφι, ή στις άκρες των οικισμών. Στο κέντρο του αλωνιού υπήρχε τοποθετημένος  ένας ξύλινος στύλος το «στυγερό», όπου πάνω του δενόταν ένα σκοινί η «τριχιά» που κρατούσε τα ζώα άλογα ή μουλάρια καθώς περιστρεφόταν γύρω του και έσερναν τη δουκάνη  που θρυμμάτιζε τα στάχυα και διαχώριζε  τον καρπό. Η δουκάνη δενόταν στα ζώα με την πλευρά που έχει τις ακίδες στραμμένη προς τα κάτω. Επάνω της στεκόταν ο γεωργός που καθοδηγούσε τα ζώα τον οποίο ονόμαζαν «αλωνευτή». Η κίνηση των ζώων γινόταν  κυκλικά  και προς τις δύο κατευθύνσεις. Πρώτα τυλίγοντας το σκοινί του «στυγερού» από έξω προς το κέντρο και στη συνέχεια τα ζώα ακολουθούσαν αντίθετη κατεύθυνση ξετυλίγοντας το σκοινί, το πρώτο ζώο από μέσα πήγαινε τελευταίο προς τα έξω. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονταν το αλώνισμα σε όλη την έκταση του αλωνιού. Στη συνέχεια ακολουθούσε το λύχνισμα (ανέμισμα) με τα λυχνιστήρια και τα φτυάρια ώστε να απομακρυνθούν, με τη βοήθεια του αέρα, τα άχυρα από τους σπόρους των δημητριακών. 

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΕΚΘΕΜΑ