Κόσκινο

Το κόσκινο ήταν βασικό εργαλείο τόσο στις γεωργικές εργασίες όσο και κατά την άλεση των δημητριακών στους μύλους, ενώ ήταν απαραίτητο εργαλείο και στους φούρνους για το αλεύρι. Στο αλώνι χρησιμοποιούσαν κόσκινα με μεγάλα διάκενα φτιαγμένα από τσίγγο, τα δριμόνια ή ρεμόνια. Μετά το λίχνισμα ακολουθούσε το κοσκίνισμα ή δριμόνισμα των δημητριακών καρπών για να απομακρυνθούν τα «ξένα σώματα» δηλαδή πέτρες, χώμα και άχυρα. Με το κοσκίνισμα ο καρπός έπεφτε κάτω σε ένα πανί, ενώ οι ξένες ύλες παρέμεναν πάνω στο κόσκινο και τις πετούσαν. Μετά το δριμόνισμα ο καρπός πέρναγε από το γηροκόσκινο από το οποίο έπεφτε η «ήρα» δηλαδή ο σπόρος ζιζανίων που φύτρωνε μαζί με τα σιτηρά. Στη συνέχεια μετέφεραν τους καρπούς στον μύλο για άλεση. Για αρκετούς αιώνες, μετά την άλεση των σπόρων το κοσκίνισμα γίνονταν με κόσκινα φτιαγμένα από πάπυρο ή τρίχες αλόγου και στη συνέχεια με περιστροφικά χειροκίνητα κόσκινα φτιαγμένα από σύρμα. Τα κόσκινα με τα λεπτά διάκενα (φτιαγμένα από τριχιές, κρησάρες) τα χρησιμοποιούσαν για το τελικό κοσκίνισμα του αλευριού πριν από το ζύμωμα. Σήμερα κατά τη παραγωγική διαδικασία το κοσκίνισμα γίνεται στα πλανσίστερ, μηχανήματα εξοπλισμένα με πολλά διαφορετικά κόσκινα-τελάρα ως επι το πλείστον φτιαγμένα απο μετάξι. Ο λόγος που κοσκινίζουμε το αλεύρι είναι είτε για να ξεχωρίσουμε το αλεύρι από το πίτυρο, είτε για να το καθαρίσουμε απο τυχόν ξένα σώματα, είτε για να του δώσουμε ομοιογένεια δηλαδή να διαλύσουμε τυχόν σβόλους που έχουν δημιουργηθεί.

 Στις παραδοσιακές αγροτικές κοινωνίες χρησιμοποιήθηκαν διάφορες παροιμίες και φράσεις για το κόσκινο. Πολλές από αυτές τις επικαλούμαστε μέχρι σήμερα σε πολλές εκδηλώσεις της κοινωνικής μας ζωής όπως για παράδειγμα το «παλιά μου τέχνη κόσκινο» το λέμε για να δείξουμε ότι κατέχουμε μεγάλη εμπειρία σε μια εργασία αλλά και ειρωνικά όταν  επανερχόμαστε σε μια κακιά μας ιδιότητα. Η παροιμία «το περνάει από ψιλό κόσκινο» χρησιμοποιείται όταν κάποιος εξετάζει κάτι με μεγάλη λεπτομέρεια. «Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, πέντε μέρες κοσκινίζει», λέει μια άλλη παροιμία για όσους κωλυσιεργούν. «Με το κόσκινο δεν κουβαλιέται το νερό» όταν προσπαθούμε να πετύχουμε κάτι με ψεύτικα μέσα.