Μυλόπετρα

Από τα πανάρχαια χρόνια, όταν οι κοινωνίες ήταν ακόμη πρωτόγονες, ο άνθρωπος παρασκεύαζε τη βασική του τροφή, το αλεύρι, κυλώντας μια πέτρα σε μια άλλη πέτρινη επιφάνεια. Με αυτόν τον τρόπο άλεθε τον καρπό του σιταριού, κάνοντας έναν χυλό που τον έψηνε στον ήλιο. Η ανακάλυψη του σιταριού και η ενασχόληση του ανθρώπου με τη γεωργία, άλλαξε τις διατροφικές συνήθειές του. Για αιώνες η άλεση γινόταν στις μυλόπετρες.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο μύλος ήταν μια επινόηση του Μύλητα του γιου του πρώτου βασιλιά της Λακωνίας. Προστάτης των μύλων ήταν ο Δίας και είχε την επωνυμία Μυλέας. Στο πέρασμα των χρόνων η μυλόπετρα γνώρισε πολλές αλλαγές, τόσο στη μορφή όσο και στη λειτουργία της. Από το είδος της κινητήριας δύναμης οι μύλοι διακρίνονται σε χειρόμυλους, ζωόμυλους, νερόμυλους και ανεμόμυλους. Ο αρχαιότερος τρόπος άλεσης είναι με το χειρόμυλο. Στην Αγία Γραφή υπάρχει αναφορά στο χειρόμυλο. Για αυτήν την εργασία χρησιμοποιούσαν γυναίκες, αφού η άλεση του σίτου ήταν γυναικεία εργασία. Συνήθως χρειάζονταν δύο γυναίκες, από την κατώτερη τάξη, η μία για να στρέφει και η άλλη για να τροφοδοτεί το μύλο με σιτάρι.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ειδικότερα στο ελληνικό χώρο οι μυλόπετρες ήταν αναγκαίες σε κάθε οικογένεια μέχρι και τις αρχές του περασμένου αιώνα. Κυρίως στην Ήπειρο και Μακεδονία, σε απομακρυσμένα χωριά, η μυλόπετρα χρησιμοποιούταν για την άλεση του σιταριού που προοριζόταν για τραχανά και πλιγούρι.